Sluit uw ogen (niet echt natuurlijk als u dit artikel wil lezen) en stel u de beste ambassadeur van de Belgische gastronomie voor. Chocolade? Nee, niet echt. Bier! Niet slecht, maar ’t is niet echt het moment. Komaan … Friet, natuurlijk! Trouwens, zeg eens eerlijk: hoe zou u reageren als een Fransman beweerde dat zijn land de frieten uitvond? Kijk, daarom gaan wij u enkele argumenten aanreiken die u tegen hem kan gebruiken (zonder hem met saus te hoeven bekladden, want dat zou tenslotte zonde van de saus zijn).
Laten we beginnen met de uitvinding van de friet! De term ‘friet’ komt simpelweg van de manier waarop deze bijzondere aardappel bereid wordt. Maar in geen enkel oud boek over de gefriteerde aardappel wordt de snijvorm ervan besproken. Erger nog, de smulpapen van toen aten vaak … chips! We moeten wachten tot de 16e eeuw om in de archieven een recept te vinden zoals wij het kennen, en dan nog wel in … Tsjechië.
Laten we even de Belgische archieven uitpluizen. Een legende, die verwijst naar een tekst uit 1680 (vreemd genoeg onvindbaar), zou het hebben over de inwoners van Dinant, Andenne en Namen, die kleine gepaneerde visjes in periodes van voedselschaarste zouden hebben vervangen door aardappelen. Of hoe een populair gerecht kon ontstaan door één ingrediënt te vervangen en zo per toeval de bekende frieten uitgevonden werden! Behalve dan dat de patat niet vóór omstreeks 1735 in onze contreien aangekomen was en vet bijzonder duur was. Het eerste schriftelijke bewijs van de snijvorm van de Belgische frieten komt uit het boek ‘Culinaire economie’ (van Philippe Edouard Cauderlier) … in 1861.
U ziet uw Franse gesprekspartner glimlachen. Want een ander verhaal legt een verband tussen de uitvinding, of in elk geval het eerste historische spoor van de friet, en de Franse revolutie (1789). De zgn. « pont-neuf » aardappelen hebben hun naam te danken aan de bekende Parijse brug. Opnieuw maken verschillende boeken melding van recepten of de goede smaak van de frieten … vaak in stukken gesneden! Maar wees gerust, onze eer is gered: Frankrijk bereidt de aardappel zoals alle andere landen ter wereld, dat wil zeggen meer als ‘chips’.
Kortom, niemand kan de uitvinding van de friet (zoals wij die kennen) aantonen. Maar één ding is zeker: de hele wereld stelt ze bijzonder op prijs en smulpapen aller lande dragen de Belgische gastronomie hoog in het vaandel. En daarom alleen al mogen we vlaggen, fanfares en de hele resem sauzen van Brussels Ketjep bovenhalen om onze favoriete patat te vieren!